Najlepszy moment na sadzenie roślin – co, kiedy i jak sadzić wiosną?

Wiosna w naszych ogrodach zadomowiła się już na dobre. To oznacza jedno –  wiosenne sadzenie roślin czas zacząć!

Z artykułu dowiesz się: 

• Jakie rośliny sadzić wiosną?
• Kiedy sadzić kwiaty?
• Od kiedy sadzić rośliny na wiosnę?
• Co sadzić w kwietniu, a co w maju?

Wiosenne sadzenie roślin – dlaczego to dobry moment?

Nie ma lepszego czasu na tworzenie kolorowych rabat, czy stworzenie swojego wymarzonego warzywniaka niż wiosna. To właśnie wtedy rośliny mogą pięknie rozkwitać –  są mniej narażone na przymrozki, a szybki rozwój i bujne kwitnienie sprawiają, że ogród nabiera życia niemal natychmiast. Przejdźmy więc do konkretów! Jakie rośliny najlepiej sadzić wiosną?

Jakie gatunki roślin sadzimy wiosną?

Wiele roślin – np. krzewy liściaste czy zimozielone lubią, gdy po zimie gleb jest jeszcze naturalnie wilgotna, a temperatura niezbyt wysoka. Co więcej, gdy zabierzemy się za sadzenie już wiosną, rośliny będą miały więcej czasu na adaptację do nowego stanowiska. To bardzo ważne dla gatunków, które są wyjątkowo wrażliwe na przymrozki i potrzebują więcej czasu, by nabrać sił przed zimą. Przygotowaliśmy dla Ciebie listę roślin, które najlepiej sadzić w kwietniu oraz maju. 

1. Rośliny ozdobne

• Bratki
• Stokrotki
• Nagietki
• Aksamitki
• Petunie
• Begonie
• Piwonie
• Liliowce

1. Warzywa 

Warzywa wysiewane bezpośrednio do gruntu:

• Marchew
• Pietruszka
• Rzodkiewka
• Szpinak
• Sałata
• Cebula z dymki
• Bób
• Groch
• Fasola
• Ogórki

Warzywa wysiewane z rozsady:

• Pomidory
• Papryka
• Seler
• Por

1. Zioła

Zioła siane bezpośrednio do gruntu:

• Koper
• Pietruszka
• Kolendra
• Mięta
• Tymianek
• Szałwia

Zioła siane z rozsady: 

• Bazylia
• Majeranek
• Oregano

1. Krzewy ozdobne

• Forsycja
• Hortensja
• Jaśminowiec
• Berberys
• Róże
• Bukszpan
• Lilak

1. Drzewka owocowe

• Jabłoń
• Grusza
• Śliwa
• Wiśnia
• Czereśnia
• Brzoskwinia

Kiedy sadzić rośliny? 

Aby nasza praca nie poszła na marne, a sadzenie roślin zakończyło się sukcesem i obfitymi plonami – działajmy zgodnie z naturą! Przed sadzeniem sprawdźmy, jaki termin będzie najlepszy dla poszczególnych gatunków roślin, aby nie przegapić odpowiedniego momentu. 

Jakie rośliny sadzić w kwietniu?

W kwietniu ziemia zaczyna się nagrzewać, dlatego w pierwszej połowie kwietnia śmiało możemy przystąpić do wysiewu warzyw i roślin odpornych chłód. 

Rośliny wysiewane w pierwszej połowie kwietnia:

• Warzywa – gatunki korzeniowe, rzodkiewka, sałata masłowa, szpinak, groch, bób czy czosnek.
• Zioła – koper, pietruszka naciowa, szczypiorek, cząber, kminek oraz kolendra;
• Kwiaty jednoroczne – nagietek lekarski, chaber bławatek, mak polny, godecja wielkokwiatowa.
• Krzewy ozdobne – 
• Drzewa liściaste oraz iglaste.
• Byliny – liliowce, piwonie.

W drugiej połowie kwietnia, gdy temperatura osiągnie minimum 7–8°C, sadzimy rośliny mniej odporne na niskie temperatury. Nadal musimy uważać na przymrozki, zwłaszcza w chłodniejszych rejonach Polski. Najlepszym miejscem na ich sadzenie będą inspekty – zwłaszcza jeśli planujemy wcześniejsze wysiewy warzyw ciepłolubnych (np. pomidorów, papryki, ogórków) lub roślin ozdobnych, takich jak aksamitki czy lobelie. W inspektach chronionych przed nocnymi chłodami można także pikować rozsady, przygotowując je do późniejszego przesadzenia do gruntu.

Rośliny wysiewane w drugiej połowie kwietnia:

• Warzywa – burak ćwikłowy, fasola karłowa i tyczna, cebula dymka, późniejsze odmiany marchwi, kolejne tury sałaty, kalarepa, kapusta wczesna i pekińska, brokuł, kalafior wczesny oraz pasternak.
• Zioła – bazylia, majeranek, estragon, oregano, melisa.
• Kwiaty jednoroczne – aksamitka, nasturcja, maczek kalifornijski, cynie, słonecznik.
• Krzewy i drzewa ozdobne – ligustr, grab, buk czy berberys.
• Cebule roślin kwitnących latem –  mieczyki, dalie, czosnki ozdobne, bulwy roślin ozdobnych (np. begonie).

Jakie rośliny sadzić w maju?

Co sadzić w maju, gdy pogoda coraz bardziej nam sprzyja? Chociaż ten miesiąc przynosi coraz to cieplejsze dni – to doświadczeni ogrodnicy wiedzą, że wrażliwe rośliny sadzi się dopiero po „Zimnej Zośce”, czyli po 15 maja. Po tym okresie ryzyko przymrozków jest bardzo niskie, a co za tym idzie – młode roślinki nie ulegną uszkodzeniom.

Jakie rośliny wysiewamy w drugiej połowie maja?

• Warzywa – fasolka szparagowa, ogórki, cukinia, dynia, kukurydza.
• Zioła – bazylia, cząber.
• Kwiaty – aksamitki, cynie, nasturcje, astry, żeniszki, dalie, begonie, pelargonie, petunie, surfinie, lobelie, koleusy, szałwia, bratki, werbeny, niecierpki, lawenda.
• Krzewy ozdobne i pnącza – hortensje, hortensje bukietowe, budleje, miliny, róże, tawuły, krzewuszki, pięciorniki, jaśminowce, forsycje

Krzewów ozdobnych i większości kwiatów balkonowych czy rabatowych (jak pelargonie, surfinie) nie wysiewa się w maju, tylko sadzi gotowe sadzonki — te rośliny wymagają od nas wcześniejszego przygotowania rozsady lub kupna sadzonek.

Kalendarz to nie wszystko – zwracajmy uwagę na pogodę!

Choć kalendarz i terminy siewu danych gatunków jest dobrym punktem odniesienia, to pogoda w danym roku może przesuwać terminy prac ogrodniczych nawet o kilka tygodni. Zanim zabierzemy się m.in. za sadzenie kwiatów wiosną – obserwujmy pogodę i weźmy pod uwagę:

1. Temperaturę, od której zależy, czy rośliny będą mogły się dobrze ukorzenić. Gleba powinna wynosić min. 5–7°C  dla warzyw odpornych na chłód, a dla roślin ciepłolubnych 10–12°C
2. Wiosenne przymrozki, które potrafią nas zaskoczyć nawet w drugiej połowie maja. Sprawdzajmy regularnie prognozy długoterminowe i lokalne, a w razie ryzyka zabezpieczmy młode roślinki agrowłókniną. 
3. Opady i nadmierna wilgoć, które często powodują gnicie nasion i młodych siewek, zwłaszcza przy chłodnej pogodzie. Z kolei zbyt sucha ziemia opóźni kiełkowanie. Przed siewem warto lekko spulchnić glebę i sprawdzić jej wilgotność dłonią – powinna być lekko wilgotna, ale nie błotnista.

Jak przygotować glebę i stanowisko pod sadzenie?

Nawet najlepsze nasiona i najpiękniejsze sadzonki nie będą rosły prawidłowo, jeśli trafią do gleby, która nie została wcześniej odpowiednio zadbana. Jak więc prawidłowo przygotować ziemię?

1. Odchwaszczanie – zacznijmy od dokładnego oczyszczenia stanowiska z chwastów – zarówno tych jednorocznych, jak i wieloletnich. Najlepiej usuwać chwasty przy użyciu motyki – unikniemy wtedy ryzyka pozostawienia fragmentów korzeni w ziemi. Jeśli teren jest silnie zachwaszczony, warto wykonać ściółkowanie, które ograniczą ich wzrost.
2. Spulchnianie gleby – najlepiej wykonać je przy pomocy grabi ogrodowych, wbijając je w ziemię na głębokość około 20–30 cm. Taki zabieg poprawia strukturę gleby, ułatwia jej nagrzewanie i sprzyja rozwojowi mikroorganizmów korzystnych dla roślin. Jeśli planujemy sadzić rośliny o płytkim systemie korzeniowym wystarczy spulchnić wierzchnią warstwę.
3. Nawożenie  – każda gleba z czasem traci swoje zasoby. Warto więc wzbogacić ją w składniki pokarmowe. Możemy sięgnąć po nawozy mineralne, ale warto dostosować ich skład do potrzeb konkretnych roślin. Wiosną warto postawić na nawozy wiosenne bogate w azot.

Po zimowych miesiącach ziemia może być nie tylko zbita, ale także pozbawiona składników odżywczych lub zbyt kwaśna. Przed rozpoczęciem prac warto dobrze wykonać prostą ocenę stanu gleby. Jak to zrobić? 

• Sprawdźmy strukturę gleby – ziemia powinna być sypka i łatwa do rozkruszenia w dłoni. Zbyt gliniasta lub zbita będzie wymagała dodatku piasku. To bardzo ważny czynnik, który determinuje uprawę – szczególnie jeśli chodzi o sadzenie warzyw wiosną.

• Przeprowadźmy test wilgotności – jeśli gleba jest  zwarta i błotnista, to ziemia jest zbyt mokra. Warto poczekać z pracami kilka dni, i ponownie przeprowadzić test.
• Zbadajmy pH gleby – możemy to zrobić za pomocą prostego testera dostępnego w sklepach ogrodniczych. Większość roślin najlepiej rośnie w glebie o odczynie lekko kwaśnym do obojętnego (pH 6–7). Jeśli ziemia jest zbyt kwaśna, warto zastosować wapnowanie.

Jakie narzędzia są potrzebne do sadzenia roślin?

Do sadzenia roślin przydadzą się podstawowe narzędzia ogrodnicze, które ułatwią i przyśpieszą nam pracę. Warto sięgnąć po łopatkę do kopania dołków, grabki do spulchniania ziemi oraz sekator do przycinania uszkodzonych części roślin. Nie zapomnijmy o podstawowych narzędziach, takich jak konewka czy wąż ogrodowy do podlewania. Dobre jakościowo rękawice ochronne zabezpieczą nasze dłonie przed zabrudzeniem i skaleczeniami. Przydatne mogą być doniczki, etykiety do oznaczania roślin, miarka ogrodnicza oraz wiaderko lub taczka do przenoszenia ziemi czy kompostu.

Więcej informacji na temat odpowiedniego przygotowania, znajdziesz tutaj: 10 narzędzi ogrodniczych, bez których nie rozpoczniesz sezonu

Jakie są etapy prawidłowego sadzenia?

Rośliny możemy sadzić z najpierw przygotowanej rozsady lub od razu, bezpośrednio do gruntu. Wybór metody zależy od kilku czynników – rodzaju rośliny, klimatu, terminu siewu oraz tego, jaki efekt chcemy osiągnąć. 

Sianie bezpośrednio do gruntu sprawdza się wtedy, gdy gleba jest już wystarczająco nagrzana, a ryzyko przymrozków minęło. Najlepiej nadaje się do roślin, które źle znoszą przesadzanie, zwłaszcza korzeniowych. Rozsada pozwala zacząć uprawę wcześniej, nawet wtedy, gdy na zewnątrz jest jeszcze zbyt zimno, a także lepiej kontrolować warunki wzrostu młodych roślin. Siew do gruntu pozwala na naturalny rozwój rośliny, ale oznacza dłuższy czas do zbiorów i większe ryzyko uszkodzeń przez chłód, ptaki czy choroby w początkowej fazie wzrostu.

Rozsada wymaga od nas więcej pracy, ale jeśli zależy nam na wcześniejszych plonach i mamy odpowiednio dużo czasu, metoda sprawdzi się doskonale. Gdy za wysiew zabieramy się w pełni sezonu, wybierzmy siew bezpośredni.

Sadzenie roślin nie jest trudnym zadaniem, ale wymaga przestrzegania kilku ważnych kroków. Oto najistotniejsze z nich:

1. Przygotowanie miejsca – oczyszczanie terenów z chwastów, spulchnianie gleby i wzbogacenie jej nawozem.
2. Wykopanie dołka – dopasowanie głębokość do wielkości bryły korzeniowej lub zaleceń dla danego gatunku rośliny. Zbyt płytkie lub zbyt głębokie sadzenie może zaszkodzić roślinie.
3. Zachowanie odpowiedniego rozstawu – zachowanie odpowiednich odstępów między roślinami, aby miały wystarczająco miejsca do wzrostu i dobre warunki do cyrkulacji powietrza.
4. Umieszczenie rośliny w glebie – delikatne włożenie rośliny do dołka i zasypanie jej korzeni ziemią, lekko ją ugniatając.
5. Podlewanie – dokładne nawadnianie zaraz po posadzeniu, aby ziemia osiadła i korzenie miały dobry kontakt z podłożem.
6. Ściółkowanie – przykrycie gleby wokół rośliny warstwą ściółki (np. korą, słomą lub kompostem), by zatrzymać wilgoć i ograniczyć rozwój chwastów.

W maju i kwietniu w ogrodzie czeka na nas mnóstwo pracy. Sadzenie drzew owocowych wiosną, pielęgnacja roślin, przygotowanie stanowiska – a to tylko niektóre z naszych zadań. Odpowiedni plan oraz organizacja z pewnością ułatwią nam każdą z tych prac. Pamiętajmy także o podejściu – nie traktujmy sadzenia roślin jako obowiązku, ale znakomity czas na relaks i chwilę odpoczynku!